قدیمی ترین نمونه کولرآبی درجهان که همان بادگیر است درحدود هزاران سال پیش در ایران اختراع شد. کارکرد بادگیرها به این ترتیب است که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشدوبا تشتهای آبی که درونش تعبیه شده , هوا به این ترتیب است که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود می کشدوبا تشت های آبی درونش تعبیه شده ؛هوارا خنک وسبک کرده وبه داخل خانه هدایت می کند.
چگونگی عملکرد کولر آبی
1- کولر های آبی انتخاب مناسبی جهت تامین سرمایش درمناطق با آب وهوای خشک که حداکثر رطوبت نسبی آنها 35% باشد.به حساب می آیند کولر های آبی علاوه برتامین سرمایش به لطافت هوای داخلی منازل نیز کمک می نمایند. از این رو استفاده از کولر های آبی درمناطق شرجی شمالی وجنوبی کشور توصیه نمی گردد. متوسط توان برقی مصرف کولر آبی درحدود300 وات می باشد در صورتی که کولر گازی متوسط توان برق مصرفی معادل 1500 وات می باشد.
مصرف برق در کولر آبی درمقایسه با کولرهای گازی حدودا 25% مصرف کولرهای گازی را شامل می شود.استفاده از کولرهای آبی برای ایجاد سرمایش ساختمانها روشی معمول؛ از گذشته می باشد ؛ زیرا نسبتا ارزان تر و نسبت به دیگر مدلهای دستگاه های تهویه مطبوع (کولر های گازی و…) دارای مصرف انرژی کمتری می باشند.البته باتوجه به مشکلات وبحران روبه افزایش کمبود آب درکشور ؛ هرکولرآبی حدود 300 تا 400 لیتر درشبانه روز مصرف آب دارد لازم است درهنگام انتخاب به مشکل بحران آب کشور هم توجه گردد.
2- در واقع کولرآبی یک جعبه فلزی یا پلا ستیکی با کناره های باز با فیلترهای پوشالی یا سلولزی به منظور مکش هوا می باشد.فن سانتریفیوژی که در داخل کولر آبی تعبیه گردیده است توسط موتورالکتریکی وتسمه وبا دوعدد فولی به چرخش در آمده وموجب جریان هوا به داخل کولر آبی می گردد.از طرف دیگر پمپ آب تعبیه شده درمحفظه کولر آبی به صورت مداوم به منظور ادامه روند خنک سازی موجب مرطوب کردن پرهای سلولزی یاپوشال های کولر می گردد.هوا بوسیله فن از طریق روزنه های موجود دردریچه های کولر وازمیان پوشالهای مربوط عبور کرده واین هوای خنک توسط کانال ها از طریق یک دریچه درسقف ویا دیوار؛ به فضای اتاق منتقل می گردد.درواقع کولر های آبی از طریق تبخیر آب ؛ هوای محیط را خنک می نمایند.
3- از طرف دیگر هزینه اندک نگهداری کولرآبی بواسطه وجود فقط دو قطعه مکانیکی در دستگاه (فن موتور وپمپ آب ) مسیر گردیده است. به مرور زمان درصورت نیاز به تعمیرات این قطعات با هزینه اندک توسط مالک به آسانی قابل تعویض وتعمیر می باشد.
اجزای مهم تشکیل دهنده کولر آبی
1- بدنه وکف
2- دیوار ه های پوشالی یا سلولزی
3- الکترو پمپ آب
4- الکترو موتور
5- پروانه و تسمه
1- بدنه و کف کولر آبی
اتاقک کولرآبی متشکل از1 ـ یک مکعب با یک سقف ویک کف 2 ـ یک بدنه ثابت ودیواره ها ؛ بدنه کولرباید استحکام لازم را داشته باشد تا در طولانی مدت دربرابر تغییرات آب وهوایی و… خصوصا در بام ساختمان مقاوم باشد. کف کولرهای آبی بایستی با ورق گالوانیزه وضخامت خوبی ساخته شودوهمچنین باید پوشش رنگ محافظ داشته باشد تا دربرابر خوردگی آب وپوسیدگی و… مقاوم بوده ؛ آسیب نبیندوسوراخ نشود.
2- دیواره های پوشالی و یا سلولزی کولر آبی
اتاقک کولرآبی از سه یا چهار دیواره متحرک که پوشال با پد سلولزی در آن قرار گرفته وهمچنین یک ضلع ثابت که از طریق یک دریچه بایک قطعه برزنت (در د یواره یا سقف ) به کانال اصلی کولر آبی متصل می باشد ؛تشکیل گردیده است.
3- الکتروپمپ آب کولر آبی
وظیفه پمپ آب درکولر آبی مکش یا بالا کشیدن آب از تشتک کف کولر آبی وانتقال آن به بالای دیواره های کولر ومحل پوشال ها می باشد.پمپ آب داخل یک سبدپلاستیکی توری شکل تعبیه شده است که این سبد پلا ستیکی وظیفه نگهداری پمپ آب را برعهده دارد.به این دلیل که از ورود تکه های پوشال وموارد دیگر به داخل پمپ ممانعت کند تا پمپ آب مرتب کارکند.
4- الکتروموتور کولر آبی
الکتروموتورکولر آبی یا همان دینام کولر وسیله ای است که جریان الکتریکی را به حرکت دورانی تبدیل می کند . به کمک دینام کولر؛فن دوران کرده وجریان هوا را برقرار می کند.
5- پروانه وتسمه کولر آبی
پروانه به کمک تسمه وپولی به دینام متصل است.با دوران دینام ؛ پروانه شروع به دوران کرده و باعث ایجاد جریان هوا به سمت کانال می شود.